Lekcja 11: Podawanie godzin i określniki czasu

Podawanie godzin

godzina – une heure

minuta – une minute

sekunda – une seconde

Która godzina? – Quelle heure est-il ?

Tworzenie godzin w języku francuskim jest proste. Na powyższe pytanie odpowiadamy il est + liczba-godzina + heure + liczba-minuty lub też il est + liczba-godzina + moins (mniej, minus) + liczba-minuty. Najlepiej jednak zobrazują to przykłady:

01:00 – il est une heure

02:00 – il est deux heures

12:00 – il est douze heures / il est midi

24:00 – il est vingt-quatre heures / il est minuit

03:01 – il est trois heures une

03:55 – il est quatre heures moins cinq / il est trois heures cinquante-cinq

04:15 – il est quatre heures quinze / il est trois heures et quart

04:30 – il est quatre heures trente / il est quatre heures et demi

04:45 – il est cinq heures moins le quart

il y a + czas (ileś czasu temu)

il y a 5 minutes – 5 minut temu

dans + czas (za ileś czasu)

dans 3 jours – za 3 dni

Określniki czasu

avant-hier – przedwczoraj

hier – wczoraj

aujourd’hui – dzisiaj

demain – jutro

après-demain – pojutrze

le matin – rano

la matinée – poranek

le soir – wieczór (punktowe)

la soirée – wieczór (rozciągnięte)

la nuit – noc

à midi – w południe

à minuit – o północy

l’après-midi – popołudniu

rok – an (m) / année (f)

wiek – siècle (m)

  

tydzień – semaine (f)

poniedziałek – le lundi

wtorek – le mardi

środa – le mercredi

czwartek – le jeudi

piątek – le vendredi

sobota – le samedi

niedziela – la dimanche

 miesiąc – mois (m)

styczeń - janvier

luty - février

marzec - mars

kwiecień - avril

maj - mai

czerwiec - juin

lipiec - juillet

sierpień - août

wrzesień - septembre

październik - octobre

listopad - novembre

grudzień – décembre

pory roku – saisons (f)

wiosna - le printemps

lato - l'été

jesień - l'automne

zima - l'hiver

Dom, miasto - słownictwo

dom – maison (f)

jadalnia – salle (f) à manger

kuchnia – cuisine (f)

łazienka – salle (f) de bain

mieszkanie – appartement (m)

pokój – chambre (f)

salon – salon (m)

sypialnia – chambre (f) à coucher

toaleta – toilettes (f pl)

biurko – bureau (m)

budzik – réveil (m)

dach – toit (m)

długopis – stylo (m)

doniczka – pot (m)

dywan – tapis (m)

dzwonek – sonette (f)

drzwi – porte (f)

firany – rideaux (m pl)

fotel – fauteuil (m)

klucz- clé (f)

komin – cheminée (f)

komputer – ordinateur (m)

kosz – corbeille (f), poubelle (f)

kran – robinet (m)

krzesło – chaise (f)

książka – livre (m)

kwiat – fleur (f)

lampka – lample (f)  

lodówka – réfrigérateur (m), frigo (m)

łóżko – lit (m)

ogród – jardin (m)

okno – fenêtre (f)

ołówek – crayon (m)

parter – rez-de-chaussé (m)

pietro – étage (m)

piórnik – plumier (m)

plakat – affiche (f), poster (m)

poduszka – oreiller (m), coussin (m)

prysznic – douche (f)

regał – étagère (f)

stół – table (f)

strych – grenier (m)

szafa – placard (m), armoire (f)

ściana – mur (f)

wanna – baignoire (f)

umywalka – lavabo (m)

zamek – serrure (f)

zeszyt – cahier (m)

zlew – évier (m)

zmywarka – lave-vaisselle (m)

miasto – ville (m) [WIL]

apteka – pharmacie (f)

bank – banque (f)

kościół – église (f)

kwiaciarnia – fleuriste (m)

piekarnia – boulangerie (f)

poczta – poste (m)

restauracja – restaurant (m)

rynek – marché (m)

salon fryzjerski – salon (m) de coiffure

sklep – magasin (m)

supermarket – supermarché (m)

szkoła – école (m)

Lekcja 10: Przyimki miejsca, rodzajniki ściągnięte

aller i habiter z przyimkiem miejsca „w/do”

à            miejscowość

en           rodz. żeński > miejscowości

au           rodz. męski > miejscowości

aux         licz. mnoga > miejscowości     

Przykłady:

J’habite à Paris.                              Je vais à Paris.

Tu habites en France.                      Tu vas en France.

Il va en Mazurie.                              Elle va en Mazurie.

Nous habitons au Portugal. Nous allons au Portugal.

Vous habitez aux Etats-Unis.           Vous allez aux Etats-Unis.

Ils habitent aux Azores.                    Elles vont aux Azorez.

inne przyimki miejsca (prépositions de lieu)

à, au, en, aux, dans – w                   chez – u / do (osoby, czyjegoś domu)

sur – na                                           sous – pod

devant – przed                                derrière – za                            

entre – pomiędzy                             parmi – wśród                         

en face (de) – naprzeciwko               à côté (de) – obok

à droite (de) – po prawej                  à gauche  (de) – po lewej

loin (de) – daleko                             près (de) – blisko

en haut – na górze                           en bas – na dole

rodzjaniki ściągnięte

à + le = au                           de + le = du

à + la = à la                         de + la = de la

à + l’ = à l’                           de + l’ = de l’

à + les = aux                       de + les = des

Rodzajniki ściągnięte to obowiązkowe połączenia przyimka à lub de z rodzajnikiem określonym. Występują one np. z takimi czasownikami jak np.:

           

jouer à – grać w (sport)                         jouer de – grać na (instrument)

parler à – m ówić do                             parler de – mówić o

penser à – myśleć o                             penser de – sądzić o

dépendre de – zależeń od                     tenir à – zależeć na

avoir besoin de qqch – potrzebować czegoś

répondre à – odpowiedzieć komuś

s’intéresser à – interesować się

préférer qqch à qqch – woleć coś od czegoś

Przykłady:

Il joue au foot(ball).                         Elle joue du violon.

Tu parles au chien. (do psa)             Nous parlons des chats. (o kotach)  

J’ai besoin du café.                         Je m’intéresse au foot.

Elles préfèrent le chocolat aux gâteaux. (ciasta)

Ce Français est à côté du bâtiment. – Ten Francuz jest obok budynku.

L’école se trouve à droite de la banque. – Szkoła znajduje się naprzeciw banku.

Lekcja 9: Czasownik nieregularny IŚĆ i czas przyszły bliski

Czasownik nieregularny: IŚĆ

ALLER – iść, jechać

1. Je vais 2. Tu vas 3. Il/Elle va

1. Nous allons 2. Vous allez 3. Ils/Elles vont

le futur proche (czas przyszły bliski)

Czas przyszły bliski, jak sama nazwa wskazuje, będzie mówił o czynnościach, które zostaną wykonane w niedalekiej przyszłości. Tworzymy go w bardzo prosty sposób. Podmiot + czasownik iść odmieniony w czasie teraźniejszym + bezokolicznik:

S ne ALLER (au présent) pas + infinitif

Przykłady:

Je vais prendre la douche. – dosł. Idę wziąć prysznic. 

Tu vas achter cette moto. – Kupisz ten motocykl.

Ce soir, nous allons nous réposer. – Będziemy odpoczywać dziś wieczorem.

Il ne va pas danser. – On nie będzie tańczył.

Elles ne vont pas s’amuser ? – One nie będą się bawić?

Lekcja 8: Rodzajniki i ich zastosowanie, zaimki przymiotne wskazujące i dzierżawcze

W języku francuskim przed rzeczownikiem zawsze musi coś stać. Tym czymś mogą być rodzajniki określone, nieokreślone, ściągnięte, cząstkowe, mogą to też być różnego rodzaju zaimki przymiotne. Dziś poznamy część z nich oraz  

Rodzajniki określone (articles définis)

           

	SG	PL
(m)	le / l’ *	les
(f)	la / l’ *

Rodzajniki nieokreślone (articles indéfinis)

           

	SG	PL
(m)	un	des
(f)	une

Zaimki przymiotne wskazujące (adjectifs démonstratifs)

           

	SG	PL
(m)	ce / cet*	ces
(f)	cette

* - przed samogłoską lub niemym h

 ce – ten ; cette – ta ; ces – te, ci

Przykłady:

Ce garçon est beau. - Ten chłopiec jest ładny. 

Cette fille me plaît. - Ta dziewczyna mi się podoba. 

Je connais cet acteur. - Znam tego aktora. 

Ma mère aime ces oiseaux. - Moja mama lubi te ptaki. 

Zaimki przymiotne dzierżawcze (adjectifs possessifs)

noun	liczba	SG		PL
	rodzaj	(m) / (f)*	(f)	m/f
właściciel	1 2 3	mon ton son	ma ta sa	mes tes ses
	1 2 3	notre votre leur		nos vos leurs

Jak interpretować tę tabelę? 

Mamy jakiś rzeczownik (noun). Najpierw patrzymy na to, jakiej jest liczby i rodzaju. Dzięki temu wybierzemy odpowiednią kolumnę. Następnie wybieramy właściciela (pierwsze trzy wiersze to liczba pojedyncza, a kolejne liczba mnoga). 

Przykład: 

jego samochód - samochód to voiture (f), f w nawiasie mówi nam o tym, że jest rodzaju żeńskiego, liczba pojedyncza. Jesteśmy więc w kolumnie drugiej. Teraz czas na właściciela - 3. osoba liczby pojedynczej, czyli trzeci wiersz. Otrzymujemy więc: sa voiture. 

ich listy  - list to lettre (f). Rodzaj nas jednak nie interesuje, bo mamy liczbę mnogą, zaimek jest więc dla obu rodzajów jednakowy. Właścicielem są oni lub one, czyli osoba 3. liczby mnogiej. Otrzymujemy: leurs lettres. 

J’ai un portable = C’est mon portable  (To jest mój telefon)

Tu as un chien = C’est ton chien  (To jest twój pies)

Il a une copine = C’est sa copine  (To jest jego koleżanka)

Elle a des amis = Ce sont ses amis (To są jej przyjaciele)

Nous avons un clavier = C’est notre clavier   (To nasza klawiatura)

Vous avez des cahiers = Ce sont vos cahiers  (To wasze zeszyty)

Ils ont une voiture = C’est leur voiture   (To ich samochód)

Elles ont des rêves = Ce sont leurs rêves  (To ich marzenia) 

Rodzajniki określone - zastosowanie 

• kiedy osoba mówiąca i słuchająca wiedzą na 100%, o czym mowa
  C'est le chien de ton frère. - To jest pies twojego brata.
  Ce sont les livres de ta mère.
• po czasownikach uczuciowych, np. aimer, adorer, préférer, détester
  J'aime les pommes. - Lubię jabłka.
• gdy już wcześniej była o tym mowa
  Je vois un chien. (...) Le chien est arrivé. -
  Widzę psa (jakiegoś). Pies (ten) przyszedł.
• z kategoriami przedmiotów lub pojęć traktowanych ogólnie
  Le chien est le meilleur ami de l'homme - Pies jest najlepszym przyjacielem człowieka.
• z tytułami i stopniami
  le docteur, le professeur
• z czymś unikatowym, jedynym w swoim rodzaju
  la terre (Ziemia), le soleil (Słońce)
• przed nazwami geograficznymi
  la Pologne, la France, le Portugal, l'Afrique
• z utartymi zwrotami i wyrażeniami frazeologicznymi
  les cigarettes sont nuisibles à la santé
• przed określeniami czasu
  le matin (każdego ranka), le samedi (w sobotę)
• gdy podajemy daty
  Nous sommes le 13 octobre. - Dziś mamy 13 października.
  Elle est né le 6 mars 1992. - Ona urodziła się 6 marca 1992.
• przed liczebnikami porządkowymi
  le premier, la première

Rodzajniki nieokreślone - zastosowanie 

• rzeczy bliżej nieokreślone
  Je vois un chien. - Widzę psa (jakiegoś). 
• rzeczownik z przymiotnikiem
  C'est un livre ennuyeux. - To jest nudna książka.
  Tu as un grand appartement. - Masz duże mieszkanie.
  Il est une personne intelligente. - On jest osobą inteligentną.
  Un bon élève fait toujours ses devoirs. - Dobry uczeń zawsze odrabia zadania.
• jeden z wielu
  Il attend un ami. - On czeka na przyjaciela.
  Je lis un livre. - Czytam książkę.
  Ils écrivent un examen. - Oni piszą egzamin.
• po prostu jeden
  J'ai un frère. - Mam brata.
  Elle achète une baguette. - Ona kupuje bułkę.

Jeśli rzeczownik w liczbie mnogiej jest poprzedzony przyimkiem, to des zamienia się w de: un beau panorama - de beaux panoramas.

Bez rodzajnika występują imiona, nazwiska, nazwy miejscowości, po przyimku en, w orzeczeniu imiennym